รวมความรู้ด้านสุขภาพ Health Knowledgeศาสตร์ชะลอวัย Anti-aging

The Nutrition Talk – บทที่ 8 : การเกิดโรคความเสื่อมเรื้อรัง และทฤษฏีการแก่ชรา อนุมูลอิสระ & Oxidative Stress

โรคเสื่อม (Degenerative disease) คืออะไร?

โรคความเสื่อม คือ โรคที่เกิดจากความเสื่อมถอยของโครงสร้างอวัยวะ เมื่อเวลาผ่านไป ซึ่งอาจเกิดจากความชราของร่างกายที่อายุมากขึ้น หรือการไม่ออกกำลังกาย หรือการรับประทานอาหารที่ไม่เหมาะสม

โรคเสื่อมไม่สามารถติดต่อไปยังอีกคนหนึ่งได้จึงมักกล่าวว่า โรคเสื่อมตรงข้ามกับโรคติดเชื้อ

เอาแบบเข้าใจง่ายๆ โรคเสื่อม ก็คือโรคที่เป็นแล้ว หมอจะจ่ายยาให้กินตลอดชีวิตทั้งหลาย

เช่น โรคเบาหวาน โรคความดันสูง โรคไขมันสูงโรคหลอดเลือดหัวใจ โรคต้อกระจก โรคมะเร็งชนิดต่าง ๆ

longevity-cartoon_1

ทำไมคนเราถึงแก่ ทำไมถึงเป็นโรคความเสื่อม?

อันนี้ขอไล่ยาว ข้อมูลวิชาการหน่อยนะคะ อย่าเพิ่งเบื่อกัน พยายามจะเล่าให้คนทั่วไปเข้าใจง่ายๆ เห็นแบบนี้ ก้อยก็เป็นนักวิชาการ ก็ต้องอ้างอิงทฤษฏีที่มีการยอมรับทั่วโลกสักหน่อย

คนเราแก่ด้วยกระบวนการอะไรหนอ?

เมื่อปี ค.ศ.1904 ดร.เคนแฮม ฮาร์มัน จากมหาวิทยาลัยเนบราสกา เมือง ลินคอล์น USA ได้นำเสนอสมมุติฐานว่า ต้นเหตุแห่งความแก่ คือ “อนุมูลอิสระ และกระบวนการเครียดออกซิเดชัน (Oxidative Stress)”

เป็นสาเหตุหลักที่ทำให้ร่างกาย สิ่งมีชีวิตแก่และเกิดความเสื่อมถอยในร่างกาย ซึ่งในยุคนั้นถือว่าข้อมูลนี้นักวิชาการและบุคคลากรทางการแพทย์ตื่นเต้นกันมาก

หลายปีหลังจากนั้น นักวิทยาศาสตร์ก็ได้พบหลักฐานมากมายที่สนับสนุนความคิดนี้ ต่อมา ดร.เคนแฮม ก็ได้รับรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์และสาขาการแพทย์ ในปี 1995 และได้รับการยอมรับว่าเป็นทฤษฎีเกี่ยวกับความชราภาพที่ดีที่สุด

สภวะเครียดออกซิเดชัน (Oxidative Stress)

สภาวะเครียดออกชิเดชัน หรือ Oxidative Stress คือ กระบวนการที่เซลล์ถูกทำลายโดย “อนุมูลอิสระ” ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคแห่งความเสื่อมเรื้อรังมากกว่า 70 ชนิด

นึกภาพให้เข้าใจง่ายๆ เป็นกระบวนการเดียวกับการที่ทำให้เหล็กเกิดสนิมสึกกร่อน เมื่อทิ้งเหล็กนั้นไว้เฉยๆ ให้สัมผัสกับอากาศ คือ ออกชิเจน หลายเดือน หรือหลายปี

หรือกระบวนการที่เราปอกผิวและผ่าแอปเปิ้ล แล้วทิ้งไว้สัมผัสกับอากาศที่มีออกชิเจน สักพักเนื้อแอปเปิ้ลที่สีขาวๆ น่ากินเริ่มเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลเข้มขึ้นๆ จนไม่น่ากิน

ซึ่งกระบวนการเสื่อมภายในร่างกายแบบนี้ การวิจัยทางคลินิกพบว่าโรคร้ายกว่า 100 ชนิด ล้วนมีสาเหตุมาจากกระบวนการเสื่อมข้างต้น เช่น โรคหลอดเลือดหัวใจ ต้อกระจก เบาหวาน โรคมะเร็งชนิดต่างๆ และความเสื่อมเฉพาะจุด เสมือนร่างกายขึ้นสนิมนั่นเอง

rust-iron

อนุมูลอิสระ (Free Radical) คืออะไร?

การเกิด Oxidative Stress ต้องเข้าใจถึงต้นเหตุนั้นคือ “สารอนุมูลอิสระ” เป็นตัวทำให้เกิดสนิมในร่างกายคนเราแล้วมันแปลว่าอะไรอีกละเนี้ย??
มาเจาะลึกกันไปเลย!!

อนุ แปลว่า เล็กๆ เช่น อนุภรรยา คือ เมียน้อย / อนุบาล คือ เด็กเล็กๆ

มูล แปลว่า ขี้… ใช่เลยคะ ตรงตัวสุดๆ 555

อิสระ แปลว่า ลอยไปมาตามใจมันงั้นเอาคำมารวมกัน

อนุมูลอิสระ แปลว่า ขี้เล็กๆ ที่ลอยไปมาตามใจมัน มาถึงตรงนี้ คงนึกภาพออกมากขึ้น สารอนุมูลอิสระ ก็คือ ของเสียชิ้นเล็กมากๆ ที่มีโมเลกุลที่ไม่เสถียร ที่เกิดจากการเผาพลาญในร่างกาย เหมือนขี้เถ้าหรือควันจากการเผาไหม้

โดย สารอนุมูลอิสระ จะไวต่อการเกิดปฏิกิริยาเคมีในด้านการทำลายโมเลกุลอื่นๆ ที่น่ากลัวคือ สารอนุมูลอิสระ จะก่อปฏิกิริยาลูกโซ่ ต่อเนื่องไปได้อีกด้วย เสมือนสนิมเหล็กเวลาเป็นแล้ว จะยิ่งเป็นมากและไวขึ้นอีกด้วย จนทั่วแท่งเหล็ก

อนุมูลอิสระจึงเป็นสารพิษต่อเซลล์ร่างกาย ถ้ามีมากในเซลล์ก็เป็นอันตรายได้ โดยจะทำลาย DNA เยื่อหุ้มเซลล์ และอวัยวะต่างๆ จนก่อให้เกิดความแก่ ความเสื่อม และโรคเรื้อรังต่างๆ ที่รักษาไม่หาย

food

 

สารอนุมูลอิสระ สามารถเข้าร่างกายได้ทางอากาศ อาหาร และน้ำ ที่เรา ดื่ม กิน สูดอากาศอยู่ทุกวัน แถมความเครียดในชีวิตก็ถือว่าเป็นอีกปัจจัยสำคัญ ที่ก่อให้เกิดสารอนุมูลอิสระในร่างกายขึ้นมาเอง ผลที่ได้รับก็คือ เซลล์ในร่างกายของเราจะเสื่อมลง แก่และจนพัฒนากลายไปเป็นโรคต่างๆ นั่นเอง

ในระยะสั้น อนุมูลอิสระ มีผลต่อการอักเสบ และการทำลายเนื้อเยื่อ

ในระยะยาว อนุมูลอิสระ มีผลต่อความเสื่อมหรือการแก่ของเซลล์ หรือเป็นโรคเรื้อรัง

ปัจจุบันผลการศึกษาทั้งในประเทศและต่างประเทศ ยาวนานกว่า 40 – 50 ปี ยืนยันว่า อนุมูลอิสระมีความสัมพันธ์กับการเกิดโรคเรื้อรังชนิดไม่ติดต่อหลายชนิด
โดยเฉพาะโรคมะเร็งซึ่งเป็นสาเหตุแห่งการเสียชีวิตอันดับต้นๆ ของคนไทยและคนทั่วโลก

ร่งกยได้รับอนุมูลอิสระจกไหน ?
ส่วนนี้คือหัวใจสำคัญของบทนี้ ถ้าเรารู้ว่า “สารอนุมูลอิสระ” มาจากไหน 
ก็จะได้หลีกเลี่ยง และหลบหลีกได้บ้าง จะได้ลดความเสื่อมที่จะเกิดกับร่างกายของเรา และทำให้แก่ช้า และไม่ป่วยเป็นโรคเรื้อรังที่คนสมัยนี้ ฮิตและชอบเป็นกัน

อนุมูลอิสระจกภยในร่งก
สามารถผลิตขึ้นเองในร่างกายโดยได้จาก

1. กรหยใจ

จากขบวนการเผาผลาญภายในร่างกายตลอดเวลา ซึ่งเราเรียกว่าปฏิกิริยาออกซิเดชัน(Oxidation) โดยมีออกซิเจนที่เราสูดเข้าไปใช้ ตลอดเวลาเป็นตัวเร่ง

แล้วเราจะหยุดหายใจ ??? อันนี้คงหยุดไม่ได้แน่นอนไม่งั้นก็ ต้องขึ้นไปเฝ้าเง๊กเซียนฮ้องเต้ ก่อนใครแน่ๆ ..

ดังนั้นคนที่หายใจยาว หายใจช้า กลุ่มที่นั่งสมาธิ หรือใจเย็น จึงมีส่วนทำให้ หน้าเด็กกว่าวัย และพวกที่ใจร้อน หายใจถี่ หรือพวกนักกีฬา ที่ออกกำลังกาย หนักๆ จนเกินไป ก็จะแก่กว่าวัยนั้นเอง

2.ระบบภูมิคุ้มกันของร่งกยในกรฆ่เชื้อโรคของเม็ดเลือดข

เมื่อเซลล์เม็ดเลือดขาว ได้ฆ่าสิ่งแปลกปลอม คือเชื้อโรคแล้ว ซากเชื้อโรคหรือขยะ ที่เกิดขึ้นจากเม็ดเลือดขาวก็จะเป็นสารพิษในร่างกายเช่นกัน ก็ต้องนำออกไปทิ้ง หรือกำจัด เพื่อลดพิษ ดังนั้นก็ควรจะดูแลความสะอาด และอย่าเสี่ยงไปติดเชื้อโรค จากบุคคลหรือสถานที่ต่างๆ ก็จะลดการเกิดสารอนุมูลอิสระในร่างกายได้

air-pollution

อนุมูลอิสระจกภยนอกร่งก

1. แสงแดด, รังสี UV

2. ควันจากท่อไอเสีย, มลพิษในอากาศ

3. ฝุ่น

4. ควันบุหรี่,แอลกอฮอล์

5. สารเคมีในอาหาร

6. อาหารที่มีกรด

7. ไขมันไม่อิ่มตัวอาหารที่มีธาตุเหล็กมากกว่าปกติ

8. อาหารที่ไหม้เกรียม

9. ยารักษาโรค ??? (ยาคือสารเคมีสังเคราะห์ทานนานๆก็เป็นสารอนุมูลอิสระเช่นกัน)

10. ฯลฯ